Je bent niet de enige die niet op een roze wolk leeft. Naar schatting krijgen jaarlijks in Vlaanderen zo’n 13.000 zwangere of bevallen vrouwen mentale gezondheidsproblemen. Het is daarmee de meest voorkomende ziekte bij aanstaande en nieuwe mama’s.
De ernst van de klachten kan variëren en sterk verschillen. Sommige vrouwen voelen zich extreem prikkelbaar en neerslachtig, anderen eerder angstig. Wat de meeste vrouwen gemeenschappelijk hebben, is dat ze zich eenzaam en onbegrepen voelen. De daarbij horende schuld- en schaamtegevoelens maken het vaak moeilijk om er open met de omgeving over te praten en hulp te zoeken.
Mentale gezondheidsproblemen kunnen echter iedereen overkomen en komen voor in alle culturen. Ze ontstaan door een samenloop van omstandigheden. De komst van een baby is een belangrijke gebeurtenis, die naast vreugde steeds veel stress met zich meebrengt. Verder kunnen een verhuis, verlies aan werk of relationele problemen, maar ook complicaties tijdens zwangerschap of bevalling (vb. voorafgaand miskraam, doodgeboorte, vroeggeboorte, …) bijkomende moeilijkheden veroorzaken. Nieuwe mama’s en mama’s in spe willen het vaak ook perfect doen en zich bewijzen wat hun kan uitputten. Ze maken zich overmatige zorgen wat kan leiden tot piekeren. Ze durven geen hulp vragen of praten moeilijk over hun emoties, of hebben niemand waar ze terecht kunnen waardoor ze er alleen mee blijven zitten. Tenslotte kunnen je genen je meer kwetsbaar maken. Hoe meer factoren aanwezig zijn, hoe groter de kans op moeilijkheden.
Het is belangrijk mentale gezondheidsproblemen serieus te nemen, want ze zijn goed aan te pakken en te behandelen. Hoe sneller je hulp zoekt en aanvaardt, hoe sneller je zal herstellen. Dit is niet alleen belangrijk voor jezelf, maar ook voor je baby en je gezin.
Heb je zelfmoordgedachten? Lijkt het soms of zelfmoord nog de enige oplossing is? Je wil niet meer denken of voelen? Dan is het belangrijk dat je hulp zoekt. Praten kan helpen. Zelfmoordgedachten delen is niet gemakkelijk, maar het kan je beter doen voelen. Laat je omgeving (partner, ouders, vrienden,…) weten dat je het moeilijk hebt en zoek professionele hulp. Je kan terecht bij je huisarts die je direct kan helpen of je kan doorverwijzen naar een hulpverlener. Je kan ook je vroedvrouw of gynaecoloog aanspreken.
Heb je nu direct behoefte om met iemand te praten over je zelfmoordgedachten, dan kun je (anoniem en vertrouwelijk) dag en nacht telefonisch en online terecht bij www.zelfmoord1813.be. Daar werken mensen met ervaring die naar je zullen luisteren en je kunnen helpen.
Elke depressieve stoornis en/of angststoornis is anders en vraagt een andere aanpak. Belangrijk om weten is dat er effectieve behandelingen bestaan die verschillen naargelang het probleem en de ernst van de symptomen. Psycho-educatie is de eerste stap, waarbij je meer leert over hoe de ziekte in elkaar zit, zijn symptomen en de aanpak ervan. Informatie over de verschillende behandelmethoden kan je ook helpen bij je keuze voor behandeling.
De meest gebruikte behandelingen zijn medicatie en psychotherapie, of een combinatie van deze beide. Cognitieve gedragstherapie is een effectieve behandelmethode bij depressieve en angstklachten, die je kan helpen om terug meer actief te zijn, je minder te isoleren en je denkgewoonten in vraag te stellen. Hierbij leer je hoe jouw denken jouw emoties en gedrag sturen, en leer je negatieve gedachten die vaak aan de basis liggen van depressie en angststoornissen te veranderen. Ook andere therapievormen (systeemtherapie en interpersoonlijke therapie), die meer de nadruk leggen op interpersoonlijke relaties en relationele conflictoplossing hebben een impact op het reduceren van depressieve klachten.
Het gebruik van medicatie kan effectief zijn in de behandeling van meer ernstige depressieve stoornissen en angststoornissen. In combinatie met psychotherapie zien we vaak een beter resultaat, omdat de medicatie je leerbaarheid verhoogt.
Andere concrete tips vind je hier.
Als je zwanger wilt worden en medicatie neemt, betekent dit niet automatisch dat je deze medicatie moet stoppen of ze gewoon verder moet nemen. Het hangt sterk af van welke medicatie je neemt en hoe je mentale gezondheid is. Een goede mentale gezondheid tijdens de zwangerschap is immers belangrijk. Het stoppen van medicatie kan het risico inhouden dat je mentale klachten plots verergeren of dat je een terugval kent. Bij elke zwangerschapswens of zwangerschap dient er dus steeds een afweging gemaakt te worden tussen de voor- en de nadelen van het wel of niet nemen van medicatie. Samen met je partner bespreek je dit best met je huisarts, je gynaecoloog of je psychiater of kan je advies vragen in een gespecialiseerd centrum voor perinatale mentale gezondheid.
Tegenwoordig is er al veel geweten over welke medicatie relatief veilig of welke schadelijk zijn tijdens de zwangerschap en de borstvoeding. Met relatief veilig wordt bedoeld dat er momenteel weinig of geen argumenten zijn dat deze medicatie congenitale afwijkingen bij de foetus veroorzaken of belangrijke problemen veroorzaken bij de baby. Ook weten we tegenwoordig dat het niet behandelen van bijvoorbeeld een depressie tijdens de zwangerschap of nadien ook negatieve effecten kan hebben op de foetus en de ontwikkeling van de baby. Raadpleeg je huisarts, je gynaecoloog of je psychiater of een psychiater van een gespecialiseerd centrum voor perinatale mentale gezondheid. Ze kunnen jou en je partner informeren welke medicatie verder kan worden genomen of gestart tijdens de zwangerschap en de borstvoeding.
Ben je op zoek naar meer informatie? Hierbij vind je een aantal tips van boeken die je op weg kunnen helpen.
Het doel van de vzw Wolk in mijn hoofd is het sensibiliseren en bespreekbaar maken van psychische problemen rondom zwangerschap en bevalling.
We willen als VZW graag een poster- en flyercampagne op poten zetten waarbij we ons willen richten tot prille ouders, zwangeren en baby’s. Om deze campagne te kunnen realiseren hebben we middelen nodig.
Doe een gift op het rekeningnummer van de VZW: BE20 0018 7722 7256